In 2025 en 2026 biedt zorgorganisatie Reinaerde 3 artist-in-residence werkperioden van 3 maanden aan op het beschutte woonzorgpark De Heygraeff in Woudenberg. Kunstenaars, ontwerpers, social designers, theatermakers, muzikanten, dansers en andere culturele makers die graag werken in een maatschappelijke context worden uitgenodigd om te onderzoeken hoe zij in en vanuit een ateliersituatie creatieve energie en betekenis kunnen toevoegen aan het leven van de bewoners op De Heygraeff. Bovendien maken zij na de residency kans op een permanent atelier op het woonzorgpark dat gelegen is in een groene recreatieve omgeving nabij het Henschotermeer, landgoed Den Treek, de Utrechtse Heuvelrug, diverse campings en de dorpen Woudenberg en Maarn.
Re-creatie
De artist-in-residence maakt onderdeel uit van het programma Re-creatie dat al vanaf 2019 culturele makers verbindt met De Heygraeff. Op De Heygraeff wonen ruim 160 mensen met een ernstig verstandelijke beperking die 24-uurszorg nodig hebben. De volwassen bewoners hebben een ontwikkelingsniveau van 0,5 tot maximaal 2 - 3 jaar. Naar vermogen participeren zij of kunnen zij een activiteit (sensorisch) meebeleven. De bewoners inspireren kunstenaars andersom ook met spontane, directe en onverwachte reacties.
Belangrijk uitgangspunt van Re-creatie is het verbinden van De Heygraeff met de recreatieve omgeving en het creëren van meer levendigheid op het terrein. In 2020 en 2021 waren er 8 kunstenaars en ontwerpers te gast. Zij ontwikkelden workshops, prototypes en interventies in de groene buitenruimte van de Heygraeff. In voorjaars- en zomerworkshops is cultuurparticipatie de verbindende schakel tussen bewoners van De Heygraeff en de omgeving: laagdrempelig en aansluitend op behoeften van de bewoners én kwalitatief en attractief voor mensen van buiten. Zo wordt de wereld van de bewoners op een veilige manier een stukje groter. Naast de residencies en workshops zijn er verschillende kunstopdrachten uitgevoerd. Een aantal gastkunstenaars heeft de activiteiten voortgezet en uitgebouwd in 2023 en 2024. Er wordt ook samengewerkt met de HKU (Hogeschool voor de Kunsten): studenten van de HKU-afdeling 'Design for change and innovation' waren in 2023 en 2024 een half jaar embedded op De Heygraeff.
De gastkunstenaars worden gestimuleerd om binnen het project Re-creatie zoveel mogelijk gebruik te maken van restmaterialen uit de organisatie en de omgeving van De Heygraeff. Zo komt de zorg voor mens, materiaal en omgeving samen. Met Re-creatie als motor onderzoeken we in het hier en nu hoe we andere disciplines aan de Heygraeff kunnen verbinden en hoe we op basis van wederkerigheid een creatieve zorgcommunity kunnen vormen. We oefenen met elkaar in een andere toekomst.
Kunstenaars/ social designers Sjaak Langenberg & Rosé de Beer hebben de artistieke leiding over Re-creatie. In 2021 werd Re-creatie onderscheiden met Elisabeth van Thüringenprijs voor toonaangevende kunstprojecten in de zorg.
Van residency proefperiode naar permanent atelier
De gastkunstenaars verblijven in een oude Portierswoning aan de rand van het terrein. Dit markante gemeentelijk monument uit het begin van de vorige eeuw is niet alleen woonruimte (met slaapkamer, woonkamer, keuken, badkamer, wifi), maar kan deels ook als kantoor worden gebruikt. Daarnaast zijn er het Re-creatie Atelier in OP3, en een aantal grote tenten in de groene buitenruimte die ook veel mogelijkheden bieden voor activiteiten. Er is een goed geoutilleerde adaptatiewerkplaats, maar in principe zijn de culturele makers zelf verantwoordelijk voor gereedschap en ander instrumentarium waar zij meewerken.
Voor de residencies in deze oproep wordt atelierruimte vrijgemaakt in een gebouw waar ook dagbelevingsactiviteiten plaatsvinden. We willen via deze open call intrinsiek gemotiveerde makers selecteren die een proefperiode als artist-in-residence krijgen om toe te groeien naar een permanente werkplek op De Heygraeff. Het idee daarachter is dat de aanwezigheid van een culturele maker in een atelier of studio levendigheid, creatieve energie en betekenis kan toevoegen aan het leven van de Heygraeff bewoners. We zoeken daarom maatschappelijk bewogen makers voor wie het werken in een atelier of studio een belangrijk onderdeel uitmaakt van de werkpraktijk. Geen klassieke makers die zich terugtrekken in een atelier, maar makers voor wie de studio ook een plek voor uitwisseling, inspiratie, workshops of een uitvalsbasis voor projecten kan zijn. Tijdens de proefperiode als artist-in-residence onderzoeken de kunstenaars vanuit hun eigen interesse en discipline hoe zij zo’n atelier vorm zouden willen geven binnen de zorggemeenschap. We verwachten dus dat gastkunstenaars serieuze interesse hebben om op termijn een permanente werkplek te krijgen op De Heygraeff.
Na de proefperiode maken maximaal twee van de drie culturele makers kans op een kosteloos ter beschikking gestelde permanente werkplek. Wanneer iemand een vast eigen atelier op De heygraeff krijgt dan is dat voortgekomen uit een wederzijdse meerwaarde: voor de kunstenaar blijkt de omgeving van De Heygraeff een fijne werkplek te zijn en de bewoners ervaren levendigheid, contact en interactie. Daarmee is een wederkerigheid gegroeid die ons langdurig aan elkaar verbindt.
Een atelier met materialen, gereedschappen, een creatieve inrichting en bedrijvigheid voegt hele andere geuren en kleuren toe aan De Heygraeff. De structurele aanwezigheid van een culturele maker draagt bij aan een creatief klimaat dat ten goede komt aan zowel bewoners, medewerkers, en de culturele makers die er voor kiezen op zo’n plek te willen werken.
Aanvraag werkperiode
De werkperiodes zijn van 1 augustus 2025 - 30 oktober 2025, 1 januari – 31 maart 2026 en 1 april - 30 juni 2026. De werkperiode wordt afgesloten met een publieke presentatie. Voor de werkperiode is een vergoeding beschikbaar van 6358,95 euro incl. BTW en een materiaalkostenvergoeding van maximaal 1500,00 euro incl BTW. De residencies worden mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie.
We staan open voor alle culturele disciplines, van kunst tot ontwerp, van theater tot muziek, als een culturele maker maar actief en intensief gebruik maakt van een atelierruimte als uitvalsbasis op het terrein. We ontvangen graag een CV, digitale documentatie, een toelichting op je werk, een plan van aanpak voor de werkperiode van 3 maanden, en een motivatiebrief waarin je aangeeft waarom je graag een permanent atelier op woonzorgpark De Heygraeff zou willen krijgen. Geef ook aan welke werkperiode je eerste en tweede voorkeur heeft. De selectieprocedure wordt gedaan door een hiertoe samengestelde commissie met de artistiek leiders en vertegenwoordigers van Reinaerde De Heygraeff.
De deadline voor het indienen van een aanvraag voor een werkperiode is 31 januari 2025. Aanmeldingen of contact met de artistiek leiders van Re-creatie Sjaak Langenberg & Rosé de Beer: re-creatie@reinaerde.nl
Maximaal 10 culturele makers worden uitgenodigd voor een gesprek. Uiterlijk 28 februari 2025 hoor je of je geselecteerd bent voor een gesprek. Na de gesprekken worden 3 makers geselecteerd voor de residencies en worden definitief afspraken gemaakt over de werkperiodes.
Meer info gastenverblijf
De oude portierswoning op De Heygraeff is de tijdelijke woonplek van de ontwerpers en kunstenaars die te gast zijn op De Heygraeff.
Karakteristieke gastenverblijf
Dit karakteristieke gastenverblijf is opgedeeld in meerdere woon- en werkruimten, een keuken, een slaapkamer met tweepersoonsbed, en eigen sanitair. Het is ook geschikt voor verblijf van kunstenaarduo’s en voor presentaties op kleine schaal.
Atelier en faciliteiten
Voor de residencies in deze oproep wordt atelierruimte vrijgemaakt in een gebouw waar ook dagbelevingsactiviteiten plaatsvinden. Op dit moment zijn nog geen foto's beschikbaar van deze ruimte. Het uiteindelijke atelier tijdens de werkperiodes wordt bepaald als bekend is welke cultuurmakers gekozen zijn. Afhankelijke van de discipline wordt gekeken welke ruimte het meest geschikt is.
In het gebouw OP3 bevindt zich het Re-creatie atelier waar nu onder andere de Hout Werk Plaats workshops plaatsvinden. Van deze ruimte kan ook in overleg gebruik gemaakt worden. De de groene buitenruimte kan als podium voor projecten of tijdelijke werkplek dienst doen. Er is ook regelmatig een mooie samenwerking met de Adaptatie werkplaats.
De Heygraeff
Op De Heygraeff wonen 166 mensen met een ernstige verstandelijke en/of lichamelijke beperking die 24-uurs zorg nodig hebben. Zij krijgen een zinvolle daginvulling in een beschutte omgeving van het instellingsterrein. De Heygraeff ligt middenin een recreatiegebied in de nabijheid van veel bos, Landgoed Den Treek en het Henschotermeer, agrarische gebied, diverse campings en vakantieparken. De dorpskern Woudenberg ligt drie kilometer verderop.
De portierswoning
De portierswoning is een gemeentelijk monument. De woning hoorde bij huize ‘De Heygraef’ en werd in 1916 gebouwd in opdracht van de toenmalige burgemeester van Woudenberg. ‘De Heygraef’ was een buitenplaats die in 1966 in gebruik werd genomen als tehuis voor chronisch zieken en bejaarden. De bouwstijl is typerend voor kleinere gebouwen op buitenplaatsen in deze streek. De eerste bewoner was de portier en chauffeur van de burgemeester. De laatste bewoner was een wethouder van Woudenberg. Daarna is het in gebruik geweest als kantoor en dagbestedingsruimte.
